Wspaniała świątynia na placu Małachowskiego i czekoladowe królestwo przy Szpitalnej.
- Skąd znaleźli się w Warszawie PROTESTANCI?
- Jak wielu ich było i czym się zajmowali?
Zapraszamy na Wielowyznaniowy Szlak Warszawy.
Jak wiecie, Warszawa była wielowyznaniowa. Prawie 1/3 mieszkańców przedwojennej Warszawy to ludność pochodzenia żydowskiego. Ponad 7 procent stanowili Rosjanie, niecałe 2 procent to Niemcy. Ci ostatni to głównie, mówiąc współczesnym językiem, biznesmeni, przemysłowcy, wyznania protestanckiego – luteranie. Wielu z nich było potomkami przybyszów z Saksonii, Śląska, Moraw; dawno spolonizowani, aktywni w życiu gospodarczym, politycznym i kulturalnym. Czym się wyróżniali? Kultywowali swoje wyznanie: byli luteranami i tworzyli wspólnotę wokół kościoła ewangelickiego.
Szymon Bogumił Zug (1733-1807), to jeden z najwybitniejszych projektantów i przybyszów z Zachodu.
Urodził się w Merseburgu i jak wielu innych architektów warszawskich XVIII wieku przybył z Drezna. Były to czasy, kiedy w Polsce panowali królowie z saskiej dynastii Wettynów: August II (1697–1733) i August III (1733–1763). Osiągnięcia Zuga były ogromne, za co Sejm nadał artyście szlachectwo. Jego dziełami były nie tylko dziesiątki kamienic, pałace, ogrody, ale także imponujący kościół ewangelicko-augsburski na placu Małachowskiego (nazwa miejsca współczesna).
Uroczyste otwarcie i poświęcenie Kościoła świętej Trójcy nastąpiło 30 grudnia 1781roku. Budynek był imponujący, najwyższy obiekt XVIII-wiecznej Warszawy. Stanowił doskonały punkt obserwacyjny na panoramę miasta, co przyciągało tysiące warszawiaków i gości. Posłużyło to również oficerom Tadeusza Kościuszki do śledzenia ruchów wojsk podczas Insurekcji Kościuszkowskiej.
Świątynia słynie ze znakomitej akustyki. W 1825 roku koncertował tu sam Fryderyk Chopin dla cara Aleksandra I. Zachwycony monarcha podarował młodemu muzykowi pierścień z brylantem.
Na przełomie XIX i XX wieku rozpoczęto zdobienie kościoła witrażami, w 1901 roku zamontowano oświetlenie gazowe, w 1902 roku zmodernizowano organy.
8 maja 1932 roku w świątyni odbyły się uroczystości 150-lecia poświęcenia kościoła. W uroczystości brał udział prezydent Polski, Ignacy Mościcki.
Zniszczenia II wojny światowej nie ominęły kościoła. Największe uszkodzenia nastąpiły w czasie bombardowania Warszawy, 16 września 1939 roku. Po wojnie starty oszacowano na 70 procent.
Świątynię odbudowano, choć powojenne władze próbowały przekształcić ją na salę koncertową. Pierwsze nabożeństwo odbyło się 18 listopada 1956 roku w niewykończonych jeszcze wnętrzach.
Dziś świątynia jest piękna, imponująca. Można ja obejrzeć wewnątrz – po umówieniu się na spotkanie – oraz podziwiać wygląd zewnętrzny, dowiedzieć się od gospodarzy o zasadach protestantyzmu oraz jego wyznawcach.
Do znanych ewangelików na ziemiach polskich należeli:
- właściciele imperium piwnego – Warszawskiego Browaru Haberbusch i Schiele (ul. Grzybowska 60),
- założyciele najsłynniejszego domu mody – rodzina Hersów, właściciele Domu Mody Bogusława Hersego (ul. Marszałkowska 150),
- rodzina Wedlów – czekoladowy ród, twórcy sklepu, pracowni, w końcu – fabryki czekolady. Ich najsłynniejsza cukiernia to adres Szpitalna 8, gdzie mieści się do dziś salon degustacyjny i „Staroświecki sklep”. Tu można kupić najbardziej wymyślne czekoladowe łakocie.
Właśnie tu przychodzimy na czekoladowe warsztaty.
Zapraszamy zatem na Wielowyznaniowy Szlak Warszawy, który od lat realizujemy z grupami szkolnymi pod hasłem „Szlak Tolerancji Wyznaniowej”.
Program znajdziecie na:
http://wirtur.pl/wp-content/uploads/katalog_2021_wirtur.pdf, 20.
poz.20 – 21/D1/020
