WARSZAWSKI SZLAK KOBIET – Irena Krzywicka

Zapraszamy na WYCIECZKĘ SZLAKIEM IRENY KRZYWICKIEJ, autorki książki „Wyznania gorszycielki”.

Irena Krzywicka dużą część swojego życia spędziła w Warszawie. Tu zastał ją czas odzyskania przez Polskę niepodległości i przyznania Polkom, 28 listopada 1918 roku praw wyborczych.

Urodziła się w spolonizowanej rodzinie żydowskiej. Jej rodzice byli działaczami socjalistycznymi zesłanymi na Syberię za swoją działalność polityczną. Tam przyszła na świat w roku 1899 Irena. W 1903 roku rodzina wróciła do Warszawy. Irena Goldberg ukończyła tu szkołę średnią, a następnie w 1922 roku polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim.

W 1923 wyszła za mąż „z przyjaźni” za Jerzego Krzywickiego, syna socjologa i rzecznika praw kobiet Ludwika Krzywickiego. Myślała już wtedy o możliwości rozwodu, dlatego przyjęła przed ślubem chrzest luterański. Nie była wierząca. Razem z mężem zdecydowała o otwartym charakterze ich związku, chociaż szanowała i ceniła swojego męża. Zależało jej na utrzymaniu małżeństwa, które oceniała jako udane.

Była pisarką, tłumaczką, popularyzatorka twórczości Marcela Prousta. Ważnym wydarzeniem w jej życiu było spotkanie i współpraca z Tadeuszem Boyem-Żeleńskim. Oboje zakochali się w sobie i wkrótce ich związek był powszechnie znany. Razem intensywnie współpracowali na rzecz upowszechnienia edukacji seksualnej i kontroli urodzeń. Wkrótce Irena Krzywicka została najbardziej znaną działaczkę feministyczną okresu przedwojennego. Była skandalistką świadomie podejmującą (w tym czasie!) kwestie aborcji, seksualności kobiet i homoseksualizmu. Domagała się toleranci dla homoseksualizmu, który określała jako „odwrócenie instynktu płciowego”. Głosiła wolność seksualną dla kobiet, była przeciwniczka monogamii. Domagała się legalizacji aborcji, aby zlikwidować groźne dla życia kobiet podziemie aborcyjne.

Wspólnie z Boyem-Żeleńskim otworzyła w Warszawie klinikę, w której udzielano bezpłatnych porad dotyczących świadomego macierzyństwa. Założyła dodatek do Wiadomości Literackich pt. Życie Świadome. Propagowano tu edukację seksualną. Publikowały w nim takie pisarki jak Zofia Nałkowska, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska i Wanda Melcer. W latach okupacji Irena Krzywicka ukrywała się. Po wojnie pracowała między innymi jako attaché kulturalny w ambasadzie polskiej w Paryżu (1945–1946). Po powrocie do Polski pisała recenzje teatralne dla „Rzeczypospolitej”. Była członkiem Związku Literatów Polskich.

W latach 1955–1962 prowadziła w Warszawie znany salon literacki.

W 1962 ze wyjechała do Francji i mieszkała pod Paryżem.

W 1992 opublikowała swoją ostatnią i najbardziej popularną książkę – autobiografię „Wyznania gorszycielki”.

Pochowana jest w rodzinnym grobowcu na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie.


Autor: Aneta