DANUTA SZAFLARSKA – odważna, mądra, kochana i bardzo zasłużona Polka, artystka, Warszawianka.
Jej WARSZAWSKI SZLAK to teatry (Teatr Współczesny, Narodowy, Dramatyczny, Rozmaitości), powstańcze ulice (Polna 36), konspiracyjne adresy i w końcu Cmentarz Wojskowy na Powązkach. Zapraszamy na spacer.
Urodziła się w Kosarzyskach (Piwniczna Zdrój) w 1915 roku. Jednak większość życia spędziła na deskach teatrów, głównie Warszawy. Ponadto wystąpiła w ponad 40 rolach filmowych, Teatrze Telewizji i Teatrze Polskiego Radia. Najbardziej znane jej filmy to kultowe „Zakazane piosenki”, a także „Skarb”, „Pożegnanie z Marią”, „Pora umierać”.
Szkołę teatralną – Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej – Danusia ukończyła w Warszawie w 1939 roku. Po wybuchu wojny występowała w tetrze w Wilnie. Do Warszawy wróciła po 2 latach. Grała w Teatrze Podziemnym w prywatnych lokalach oraz w Teatrze Frontowym – dla podniesienia ducha żołnierzy.
Teatr Frontowy był oddziałem Armii Krajowej a jego ostatni występ miał mieć miejsce w Lubartowie 27 lipca 1944 roku.
Wybuch Powstania Warszawskiego zastał Danutę z roczną córeczką i mężem – Janem Ekierem na ulicy Polnej 36, w mieszkaniu znajomych. Szaflarska już pierwszej nocy uczestniczyła w budowaniu barykady. Bardzo szybko wdarli się jednak Niemcy. Pod kryjówkę podjechał niemiecki czołg „Tygrys” i zasiał spustoszenie. Zginęło 8 osób, a jednego z rannych Szaflarska z mężem wynosiła na noszach.
Rodzina zdołała uciec do Śródmieścia. Danuta zgłosiła się do BIP (Biuletyn Informacji Publicznej) na Mokotowskiej, gotowa do organizacji i udziału w koncertach ku pokrzepieniu serc dla powstańców i ludności cywilnej Warszawy. Występowali już Mira Zimińska, Mieczysław Fogg, Irena Kwiatkowska.
Również Danuta śpiewała a jej mąż – pianista Jan Ekier – grał. Podczas jednego z występów, gdy Ekier grał etiudę „Rewolucyjną” Fryderyka Chopina, przez okno wpadły kule. Koncertu nie przerwano.
Danusia Szaflarska pracowała również jako łączniczka przyjmując pseudonim „Młynarzówna”. Jak wspominała, cały czas biegała przenosząc informacje, również te o koncertach. Wolała działać niż siedzieć w piwnicach. Dostarczała raporty i dokumenty dla Jana Ciecierskiego „Rosienia”. Do świstu bomb i odgłosów wojny musiała się przyzwyczaić.
W Warszawie dotrwała do końca Powstania. Potem wraz z ludnością cywilną, ulicą Wolską dotarła z córeczką do obozu przejściowego w Pruszkowie. Później był Kraków i Łódź.
Do Warszawy wróciła w 1946 roku i tu została do śmierci. W warszawskich teatrach występowała do 2016 roku. Miała wtedy 101 lat i ogromną widownię, szacunek oraz uwielbienie. Nie tylko z powodu wybitnych osiągnięć artystycznych. Danuta Szaflarska działała w opozycji. W 1981 została wydelegowana przez Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom do obserwowania procesów aresztowanych robotników Huty Warszawa i Ursusa. Poznała wtedy księdza Jerzego Popiełuszkę z którym się zaprzyjaźniła. Jerzy Popiełuszko udzielił ślubu jej córce i ochrzcił wnuka.
W 2015 r. Danuta Szaflarska została odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski „w uznaniu wybitnych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności znamienitych osiągnięć w pracy artystycznej i znaczącego wkładu w rozwój polskiej kultury oraz za działalność na rzecz niepodległości i przemian demokratycznych w Polsce”.
Zmarła 19 lutego 2017 w Warszawie, w wieku 102 lat.
Urna z jej prochami spoczęła w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na Powązkach (nr kwatery G-tuje, miejsce 30).
Zachęcamy do przeczytania pięknej opowieści „Danuta Szaflarska i jej czas” Gabrieli Michalik. Wydawnictwo Agora 2018 rok.
A wkrótce – na spacery Warszawskim Szlakiem Danuty Szaflarskiej.
