Hanna Petrynowska, pseudonim „Rana”. Lekarka
3 sierpnia 1944 roku powstańcy zdobywają gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych (PWPW) przy ul. Sanguszki 1. Potężny budynek wkrótce staje się powstańczą fortecą -jest najbardziej wysuniętym punktem oporu broniącym Starówki od północy.
PWPW bronią żołnierze AK z wielu jednostek: m.in. wewnętrznej komórki konspiracyjnej PWB/17/S, batalionów „Czarniecki”, „Łukasiński”, „Wigry”, „Kiliński”, „Zośka”, „Czata 49” i ze zgrupowania podpułkownika „Leśnika”.
Wytwórnia przechodzi z rąk do rąk. Niemcy atakują od Cytadeli i Wisły. Z ziemi i powietrza. Ich siła rażenia i przewaga uzbrojenia są ogromne.
Niemcy zdobywają PWPW dopiero 28 sierpnia. Wysadzają ogrodzenie z pomocą stawiacza min – takiego samego pojazdu, jak „czołg”, który eksplodował 13 sierpnia przy ulicy Kilińskiego (przeczytajcie: https://www.facebook.com/Wirtur z 13 listopada 2020).
Oddziały mjr Adolfa Łojkiewicza pseudonim „Ryś” i kpt. Stanisława Stefaniaka pseudonim „Stefan” wycofują się na pozycje przy ulicach Zakroczymskiej i Przyrynek. W zajętych przez Niemców budynkach rozgrywa się dramat. Na terenie wytwórni działa bowiem polowy szpital, który nie został ewakuowany.
Hanna Petrynowska, pseudonim „Rana”, od 1940 roku była lekarzem fabrycznym Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Tuż przed powstaniem została mianowana szefem sekcji sanitarnej. W czasie powstania punkt sanitarny w PWPW przekształcono w szpital. Znajdował się on w piwnicach. Trafiali do niego ranni żołnierze broniący placówki.
Po wycofaniu oddziałów AK, pani doktor nie opuściła podopiecznych, pozostała na swoim stanowisku.
Gdy niemieccy żołnierze wtargnęli do budynku, „Rana” wykonywała operację. Odmówiła odejścia od stołu operacyjnego. Żołnierze niemieccy zastrzelili „krnąbrną” lekarkę i trzydziestu ciężko rannych powstańców wymordowali granatami ręcznymi.
Nie udało się dotychczas ustalić miejsca pochowania Hanny Petrynowskiej, istnieje jedynie grób symboliczny.
„Rana” została odznaczona: Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1942) oraz Krzyżem Virtuti Militari V klasy (pośmiertnie).
2 sierpnia 2005 roku na ścianie jednego z budynków PWPW odsłonięta została tablica pamiątkowa poświęcona Hannie Petrynowskiej. Tablicę wykonali Anna i Krystian Jarnuszkiewiczowie.
ZAPRASZAMY NA HISTORYCZNE WYCIECZKI SZKOLNE PO WARSZAWIE. DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ!
