BOHATEROWIE SZARYCH SZEREGÓW – Maciej Aleksy Dawidowski

Dzisiaj opowiemy Wam o „Alku”, jednym z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”.

Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim „Alek”, urodził się 3.11.1920 roku w Drohobyczu.

Uczył się w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie. Należał tam do 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej WDH „Pomarańczarnia” imienia Bolesława Chrobrego. Do tej samej drużyny należeli „Zośka” Tadeusz Zawadzki i „Rudy” Janek Bytnar.

„Alek” był wysokim, szczupłym blondynem. Wyróżniał się dużą sprawnością fizyczną: grał w koszykówkę, brał udział w zawodach lekkoatletycznych, świetnie pływał.

Maturę zdał w 1939 roku. Jesienią 1939 roku Niemcy aresztowali ojca Aleksego  a następnie go rozstrzelali – prawdopodobnie w Palmirach. Było to dla młodego chłopaka wielkie przeżycie.

Dawidowski należał do organizacji PLAN, później z kolegami z 23 WDH był łącznikiem w Związku Walki Zbrojnej. W marcu 1940 roku wstąpił do Szarych Szeregów. Uczestniczył w działaniach Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Zasłynął z wielu odważnych, wręcz brawurowych akcji.  Celował między innymi w zarzucaniu polskich flag na druty tramwajowe, skąd Niemcom szczególnie trudno było je zdjąć (konieczne było sprowadzanie wagonów naprawczych lub wozów strażackich z drabinami). Zerwał także wielką hitlerowską flagę z budynku PKO przy ulicy Marszałkowskiej. Najbardziej znanym jego czynem było zdjęcie 11 lutego 1942 r. tablicy z niemieckim napisem na pomniku Kopernika w Warszawie. Za ten czyn otrzymał honorowy pseudonim „Kopernicki”.

Tydzień po zdjęciu tablicy, na rozkaz Niemców, z cokołu zniknęły polskie napisy. Na wypolerowanej powierzchni cokołu Dawidowski namalował czarną farbą napis „Mikołajowi Kopernikowi – Rodacy”.

„Alek” cały czas pracował dorywczo, między innymi szkląc okna i jeżdżąc rikszą. Studiował w Państwowej Szkole Budowy Maszyn, ukończył również Szkołę Podchorążych Piechoty Rezerwy „Agricola”

Podczas Akcji pod Arsenałem, 26 marca 1943 roku „Alek” dowodził sekcją „Granaty” w grupie „Atak”. Zostaje  ranny w brzuch w czasie starcia z funkcjonariuszami Arbeitsamtu przed pałacem Pod Czterema Wiatrami przy Długiej 38/40. Ciężko ranny umiera 30 marca 1943 roku w Szpitalu Dzieciątka Jezus przy ulicy Nowogrodzkiej. Tego samego dnia umarł Janek Bytnar „Rudy”

Podchorąży „Alek” Aleksy Dawidowski, rozkazem Komendanta Sił Zbrojnych w Kraju generała Roweckiego „Grota” z dnia 5. III. 1943 r. został odznaczony srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Jego pseudonimem nazwano II pluton, drugiej Kompanii Batalionu „Zośka”.

„Alek” został pochowany pod przybranym nazwiskiem Aleks Czerwiński w grobie rodziny Zdanowiczów. W kwietniu 1946 roku jego ciało ekshumowano i złożono do grobu przyjaciela – Jana Bytnara „Rudego” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A-20).


Autor: Aneta